Coğrafya kader değildir

COĞRAFYA KADER DEĞİLDİR


Belkide ilk defa İktisatcı  Daran Acemoğlu  tanımladı. Ulusların Çöküşü isimli kitabında, " coğrafya kader değildir" deyimini kullandı.
Dünyanın değişik coğrafyalarında Birleşik sınırlarda farklı dünyaların oluştuğunu örnek verdi.
" İşte sınırın bu tarafı Güney,  zenginlik, özgürlük ve modern medeni bir yaşam kazanılmış, diğer yakası Kuzey, açlık, fakirlik, yoksulluk ve ilkel bir yaşam, dünyaya kapalı Küzey Kore örneğinde  olduğu gibi  

Hakikaten ilginc bir durum. 

Sınırın bu yakası olabildiğince modern bir ulus teşekkül etmiş,  diğer yakası felaket açlık, yokluk bölgesi..
Aynı durum, bizim yaşadığımız coğrafya için de geçerli değil mi?  
Bir yanda Türkiye,  sınırın diğer yakasında Suriye... 

Türkiye'de, İçanadolu bölgesinde iki  Vilayet'e bakakıncada benzer durumlar fark ediliyor. 
İkisi de sınır komşusu Kayseri ve Nevşehir. 
Kayseri, dünyaya açılmış ticaret merkezi. 
Nevşehir, Kapadokya bölgesi. Nevşehir, Gülşehir İlçesini Turizme kazandırmayı başaramamış. 
Halbuki, Gülşehir'de müthiş  tarihi ve  doğal varlıklar var.  Aslında bu bölge asıl  Kapadokya olarak ifade edilen coğrafyanın merkezi. 
Ancak neyazık ki,   varlığıyla değer olan  doğal varlıklarımızı öne çıkartıp, tanıtıp katma değere dönüştürmekten güçlük çekiyoruz. 

Diğer yanda, Gülşehir'i ve  çevrede var olan diğer kültürel doğal varlıkları Kapadokya  olarak tanımlanan Turizm konseptine dahil edilmiş olsa  bölge genişleyecek,  buna bağlı her şey değişecek, çok yönlü  katma değer artacak yükselecektir. 

Kapadokya Çoğrafyasındaki İlçelere baktığımızda, Ürgüp dünya kenti olmuş,  Avanos son derece gelişmiş durumda bunun yanında;
Gülşehir'i  Kayseri'deki coğu genç insanlar bilmiyorlar. 

Evet coğrafya kader değil.  


Eğer coğrafya kader olsaydı, Fillandıya, İngiltere, Almanya gibi  son derece gelişmiş bir Avrupa ülkesinden insan kalkıp gelip, Irak'ta ki DEAŞ Terör örgütüne katılmazlardı.

Diğer yanda,  Afkanistan'da, Irak'ta, Pakistan'da  insanlar kalkıp, ateşin içerisinden  çıkıp ABD, Türkiye ve Avrupa gibi  ülkelere  öğrenim  ve  sosyal amaçlı  göç etmezlerdi.

 Aslında, bu insanlara büyük saygı duymalı ve onları onurlandırmalıyız. 

Yani insan,  bireysel ya da  toplumsal  iradesini,  çağdaş medeni dünyanın oluşumuna  yönelik  doğru kullanırsa ki, gelişmenin önündeki pek çok büyük engel de kendiliğinden kalkmış olur. 

Bugün, Türkiye'de gelişmek modernleşmek  için büyük çaba sarfediyor, bu dikkat çekici. 
Ama, neyi nasıl yapacağını bilemiyor. 
5 bin nufuslu  bir İlçe'yi de, 16 milyon nufusa sahip bir metropol  kenti de aynı Belediyecilik, yerel yönetimler kanunu ile yönetmek istiyor. 
5 bin nüfuslu  bir  İlçe yönetimi de  ayda bir kez meçlis toplantı kararları alınarak yönetiliyor. 
16 milyon nüfusa ulaşmış bir  metropol kentte  ayda bir toplanan meçlis kararlaıyla sevk  ve  idare edilmek istenmekte, idare ediliyor.

Katılımcı yönetim, daha geniş konsersyum ve koordinasyon çalışma kültürü, grup çalışması gibi günümüzün olmazsa  olmaz demokratik kültürü toplumumuzda gelişmiş değil. 

Baştaki seçilen insan istiyor ki her şeyi ben yapım. 
Her işin altında benim imzam olsun. 
Bir önceki Başkanın yaptığını, bir sonraki gelen yönetici yerlebir ediyor. 

Türkiye'de, hükümetlerin yukarıda oluşturduğu yönetim sistemide bu durumudan  farklı değil. 
Her şey benim iradem altında olsun istiyor, 
Her şeye ben hakim olmalıyım düşüncesi, egemen güçü kışkırtıyor. 

Böyle düşününce,  merkezi idare asıl  yapması gereken işlevini gözden kaçırıyor. Merkezi yönetimin asli görevi kurum ve kurumlar arası denge ve denetimi sağlamak  iken. 

Denetm ve denge unsuru gözardı edilince;

Yerel yönetimler, yolsuzluk ve usulsüzlüğün  kaynağına dönüşüyor.  Bu duruma,  yukarıda örnek verdiğim yetersiz yönetmenlik ve yetkiyi karşılamayan kanunlar ve merkezin denetim görevini yerine getirmeyi de  neden olmaktadır.

Yani, Türkler, yeni değil belki de, yüzyıllardır  kedilerini yönetemiyorlar. 
Eğer Türkler, doğru yönetiliyor olsaydı;  
Dünyanın en modern ve rafah toplumunu yaratmış olmaları gerekirdi. 

Oysa ki diğer yanda, Türklerin millet, ulus olma bilincleri insanlık tarihi kadar derin ve etkileyici olmasına rağmen. 
Diğer yanda, alfabelerini oluşturup, lisanlarını geliştirmekten  "yoksun"  kalacak kadar hassas ve savunmasız nazik rekabet güçünden yoksun kalmışlardır. 

Demek ki  bir medeni uygarlık yaratmak  için,  millet, ulus, bayrak ve toprak sahibi olmak gibi kavramlar yeterli olmamaktadır. 


Yaşadığınız coğrafyada, barışık toplum olmanın argümanlarını ancak, doğru yönetim  esasları belirleyerek ve daha çoğulcu temsil edilebilirlik  sağlayarak kazanabiliriz. 

Ulusları vareden halklar,  kendi kültlerini siyasallaştırarak,  iktidara taşımak devlet yönetimine o kültü hakim kılmak isterlerse, bunun dışında  kalan diğer halklar, kendilerinin  haklı olarak temsil edilmedikleri kanaati hasıl olur  ki; artık, bu düşünce kalıbına barışı sokamazsınız.  

İşte, bu ve benzeri  aykırılıklar   millette gelişmesi gereken,  homojen  toplum yapısının gelişmesini büyük ölçüde engeller. Önüne gelen cemaat, örgüt, mezhep güç kazanıp, irade sahibi olmak,  devlete hükmetmek isteyecektir.. 
Ya da,  " artık bu devlet, rejim muidini doldurdu yıkılmalıdır diye slogan atacak, devlete karşı yıkıcı, yıpratıcı söz ve eylemlerde bulunacaktır"  bunları yaşıyoruz da. 

Haklı olarak, devlette kendini  bu olumsuz gelişmeler karşısında korumaya alamak isteyecektir. 

Devleti oluşturan irade de, zaman zaman bütün enerjisini bu örgütlenmiş, kendisine irade alanı açmak isteyen gurupları etkisizleştirmek için kullanacaktır. 

İşte Şarkta işler böyle yürür. 
Şu Ortadoğunun durumuna bir bakın! Dünyanın neresinde böylesine çatışma var? 
Çatışmanın, ana unsuru yönetimi, rantı paylaşamamak. 

Tabi ki Türkiye  bu ülkelerle kıyaslanamaz... 
Türkiye her geçen gün daha da modernleşerek, brokrasisini, yönetimini sürekli revize etmektedir. 
Türkiye olarak, yüzümüzü çağdaşlığa, medeniyete döndük.. 

Ama, şuna inanmalıyız. Başaracağız ve olacak, biz bu işin üstesinden geliriz inancı vazgeçilmezimiz olmalıdır. 





İbrahim Selvi.com